فقط سرپناه ساختیم نه خانه

با وجود کیفیت پایین ساخت‌وساز در پروژه‌های مسکن مهر، این گفته تا حد زیادی درست است که فقط خانه می‌سازیم، چرا که این پروژه‌ها به رغم گذشت بیش از ۵ سال از افتتاح، با کمبود شدید امکانات رفاهی و اجتماعی مواجهند. دسترسی به حمل و نقل عمومی، کمبود شدید امکانات آموزشی، تفریحی، ورزشی (سرانه زیر ۰.۱۲ مترمربع در مقابل استاندارد ۱ تا ۱.۵مترمربع) و نداشتن برنامه حمایتی برای در دسترس‌سازی امکانات موجود برای تمامی اهالی با توجه به استطاعت ایشان، کمبود بسیار شدید فضای باز عمومی و حتی کمبود در زمینه امکانات مذهبی (سرانه زیر ۰.۰۷ مترمربع در مقابل استاندارد ۰.۳ تا ۰.۵ مترمربع) برای جمعیت موجود، موجب وضعیت بسیار نامناسب در محلات مسکن مهر شده است. این وضعیت کم و بیش در محلات نوسازی شده نیز به همین منوال است.

بخش عمده سیاست‌های مسکن در طی دو دهه اخیر معطوف به افزایش عرضه از طریق بازسازی بافت‌های فرسوده شهری و پروژه‌های مسکن مهر بوده است. نسبت قابل توجهی از مساکن تولید شده در قالب مسکن مهر خالی از سکنه و نیمه تمام رها شده یا بخشی از مساکن عرضه شده در قالب سیاست بازآفرینی محلات فرسوده، به افراد خارج از گروه‌های هدف تعلق گرفته و موجب جابجایی‌های قابل توجه در ساکنان این محلات شده است. به طوری که به موازات ساخت مساکن جدید در محلات هدف نوسازی، مستاجران و ساکنان فقیرتر، به سایر نواحی ارزان‌تر و حاشیه‌ای و اندک ساکنان متمول و با سابقه، به محلات برخوردارتر شهر نقل مکان کرده‌اند.

حاصل کار گسترش سکونتگاه‌های غیررسمی و حاشیه‌ای، بی هویت کردن محلات موجود و ساخت محلات بی‌هویت‌تر مساکن مهر شده که در اغلب شهرهای بزرگ، خارج از جریان اصلی عرضه و تقاضا و بی تاثیر در قیمت مسکن، به مساکن موقت و هسته‌های آسیب‌زا تبدیل شده‌اند؛ به عبارت دیگر پاک کردن صورت مسئله جای حل مسئله.  یعنی تامین مسکن موقت برای گروه‌های غیر هدف و انتقال فرسودگی به نواحی دیگر و تخریب ساخت اجتماعی محلات موجود به جای تامین و کنترل بازار مسکن و احیاء محلات فرسوده که به قیمت هرز منابع ملی حاصل شده است.

مساکن موقت و سکونتگاه‌های بی هویت

محلات مسکن مهر مجموعه‌هایی کم‌هویت و بی هویتی هستند  که تمایل بالای ساکنان برای ترک، آنها را به مساکن موقت تبدیل کرده است. برای مثال از طرف ساکنان در محلات مسکن مهر البرز تمایل به ترک محله در اولین فرصت، بین ۶۳ تا ۸۲ درصد عنوان شده است.